Kolagen w suplementach diety

Około 30% struktur białkowych znajdujących się w ludzkim organizmie stanowi kolagen. Odpowiada przede wszystkim za utrzymanie prawidłowego napięcia i elastyczności skóry. Charakteryzuje się bowiem sprężystością i odpornością na urazy. Zbudowany jest z dwóch rodzajów aminokwasów - glicyny i proliny, a także hydroksylizyny i hydroksyproliny. Jest jednym z podstawowych składników budulcowych tkanki łącznej. Wspiera pacę stawów i chrząstek oraz chroni najważniejsze narządy, takie jak nerki i wątroba. W przypadku układu odpornościowego minimalizuje działanie toksyn i drobnoustrojów.

Włókna kolagenowe znajdują się nie tylko w skórze, ale także w kościach, zębach i naczyniach krwionośnych. Organizm jest zdolny do samodzielnego ich produkowania, ale umiejętność ta spada wraz z wiekiem, a około 60. roku życia całkowicie zanika. Synteza kolagenu w organizmie uzależniona jest również od wielu czynników, w tym hormonów tarczycy, estrogenów i insuliny.

Rodzaje i właściwości kolagenu

Obecnie znanych jest 29 rodzajów kolagenu, które różnią się między sobą budową, lokalizacją i funkcjami biologicznymi. Niektóre z nich znajdują się w skórze, ścięgnach i tkance łącznej kości, a inne występują w śródbłonku, chrząstkach stawowych i na powierzchni tętnic. Istnieją również typy, które biorą udział w procesie tworzenia blizn.

Wśród najważniejszych właściwości kolagenu wyróżnia się udział w procesie gojenia ran, tworzenie swego rodzaju rusztowania organów wewnętrznych oraz zwiększanie odporności tkanek na rozciąganie. To naturalne białko fibrylarne bierze również udział w regeneracji skóry, zapewnia lepsze wchłanianie składników mineralnych oraz dba o właściwy poziom nawilżenia naskórka. Reguluje poziom ciśnienia tętniczego krwi, chroni tkankę chrzęstną przed uszkodzeniami oraz poprawia funkcjonowanie układu trawiennego.

Warto pamiętać, że kolagen zmienia swoją strukturę pod wpływem czynników zewnętrznych. Przewlekły stres, zaburzenia hormonalne, obciążenia mechaniczne czy nadmierna ekspozycja na słońce uszkadzają włókna, uniemożliwiając pełnienie najważniejszych funkcji.

Jakie są skutki niedoboru kolagenu?

Długotrwały kontakt z czynnikiem negatywnie wpływającym na strukturę włókien kolagenowych może prowadzić do powstania niedoborów. Deficyt tego białka widoczny jest w całym organizmie, choć zależy od indywidualnych predyspozycji. Typowe objawy niedoboru kolagenu to przede wszystkim utrata nawilżenia, blasku i jędrności skóry, pojawienie się nowych zmarszczek czy zaciemnienie naskórka wokół oczu. Może również dojść do nadmiernego wypadania włosów, problemów żołądkowo-jelitowych oraz większej podatności stawów na uszkodzenia. Cellulit i łamliwość paznokci to kolejne symptomy niedoboru kolagenu w organizmie.

Badania wykazały, że w skrajnych przypadkach deficyt włókien kolagenowych prowadzi do utraty wagi, zaburzeń apetytu, częstych zawrotów i bólu głowy oraz uczucia chronicznego zmęczenia. Niedobory mogą również leżeć u podstaw innych chorób zapalnych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy czy łuszczycowe zapalenie stawów.

Na czym polega suplementacja kolagenem?

Preparaty kolagenowe występują w różnych postaciach – kapsułkach, ampułkach oraz proszku do rozpuszczenia w wodzie. Najczęściej zawierają żelatynę zwierzęcą (wieprzową, wołową, rybią, drobiową), która jest łatwo przyswajalna przez układ pokarmowy. Producenci suplementów diety pozyskują składniki kolagenu z kilku źródeł:

• z ryb - może pochwalić się największą  przyswajalnością, kolagen rybi jest  najbardziej zbliżony  do kolagenu który produkuje ludzki organizm,
• bydła - ścięgna, kości i skóra krów,
• świń - skóra, kości i ścięgna.

Należy wiedzieć, że nie mamy wpływu na to, jakie tkanki zostaną nadbudowane dzięki molekułom dostarczonym z określonym suplementem. Poszczególne składniki transportowane są bowiem nie tylko do produkcji kolagenu w skórze, chrząstkach i stawach, ale także pozostałych białek w organizmie. Stopień wykorzystania aminokwasów zależy również od innych czynników, w tym stylu życia, genetyki oraz nawyków żywieniowych.